31 stycznia 2019

Uniwersytety dziecięce

Przykładowe scenariusze zajęć prowadzonych w ramach Uniwersytetów Dziecięcych

Spotkanie z Łowcą Tajemnic- Archeologia dla Najmłodszych

Każdy chciał być archeologiem, wyruszać w dalekie podróże, poznawać sekrety i odkrywać to co nieznane. Pragnienie to stało się przyczyną sukcesu wielu gier komputerowych, filmów i powieści. Nie sposób po pewnym czasie jednak nie zadać sobie pytania: czy praca archeologa ma dużo wspólnego z przygodami bohaterów filmów i gier? Czym na co dzień zajmują się dzisiejsi archeolodzy? Czy z samolotu,  drona i latawca lepiej widać przeszłość? Jakie źródła pozostają po naszych przodkach, co zostało zapomniane, a co towarzyszy nam do dziś. W ciągu godziny dzięki zastosowaniu ciekawych rekwizytów z przeszłości prześledzimy kilka tysięcy lat ludzkiej historii i sprawdzimy, jakie zostawiamy po sobie ślady. Spotkanie z Łowcą Tajemnic to warsztaty prezentujące metody pracy archeologów i historyków. Dowiemy się skąd archeolodzy wiedzą co jest młodsze a co starsze i jak na podstawie połamanych fragmentów ceramiki, kości oraz koloru ziemi z której je pozyskaliśmy możemy odtworzyć obraz życia naszych przodków przed setkami a nawet tysiącami lat.


Mity, olimpiady, potwory i gry komputerowe. Dziedzictwo Starożytnej Grecji i Rzymu w pop kulturze

 Po co nam mitologia? Co to znaczy, że mityczni herosi i ich postawy są ponadczasowe? Gdzie można dziś spotkać Herkulesa, Cyklopa,  Hydrę, Cerbera i inne potwory? Czemu groźne wirusy komputerowe nazywane są Trojanami? Co ma wspólnego bóg Wulkan z oponami samochodowymi a Apollo z lotami w kosmos? Jak radzi sobie Ikar na muzycznej scenie rockowej i w co ubrani  byli zawodnicy na starożytnych olimpiadach? Czemu mama mówi nam, że utrzymanie domu w idealnej czystości z dwójką dzieci i psem to syzyfowa praca? Jaką moc mają w grach komputerowych Minotaur i Meduza i czemu król Midas jest ciągle głodny? Na te i podobne pytania będziemy szukali odpowiedzi w trakcie zajęć poświęconych recepcji mitów antycznych we współczesnej  kulturze masowej. Nie zabraknie również informacji o innych osiągnięciach cywilizacyjnych Greków i Rzymian towarzyszących nam na co dzień oraz wielu kopi zabytków z epoki służących do pozyskania informacji na temat tych odległych lecz ciągle fascynujących nas czasów.


Pod żaglami i między wagą a toporem – Wikingowie- kupcy wojownicy i odkrywcy.

 Wikingowie to temat wielu ekranizacji filmowych, gier komputerowych, komiksów i utworów muzycznych. Wizerunek, który funkcjonuje w naszej świadomości to obraz rosłych, brodatych, długowłosych barbarzyńców z olbrzymimi toporami, noszących hełmy z rogami. Poprzez wiele lat prac naukowców okazało się, że przedstawienia te dalekie są od prawdy. Wikingowie prócz najazdów znani byli z doskonałego rzemiosła szczególnie w dziedzinie metalurgii i zdolności handlowych. Poza tym dzięki rozwiniętym technikom nawigacji i żeglugi udało im się dotrzeć do wybrzeży Ameryki Północnej 500 lat przed Kolumbem. Dzieci na wykładzie zawierającym prezentację rekonstrukcji przedmiotów z epoki wikińskiej, dowiedzą się jakie były źródła ich sukcesów i porażek. Zadamy sobie również pytanie czemu mimo mijających epok ciągle budzą naszą fascynację i ciekawość.


O czym szumią dęby, ścięte 1000 lat temu- jak zobaczyć drogi handlowe i umiejętności dawnych kowali pod mikroskopem, badania laboratoryjne i ich zastosowanie w archeologii

Rekonstruowanie przeszłości na podstawie strzępków informacji w źródłach pisanych i niekiedy bardzo zniszczonego i przemieszanego materiału archeologicznego to bardzo trudne zadanie. W ostatnim czasie jednak coraz częściej archeolodzy i historycy znajdują pomoc w metodach i narzędziach stosowanych w naukach ścisłych. Po wielkich sukcesach dendrochronologii pomocnych przy datowaniu grodzisk piastowskich oraz datowania izotopem węgla C14, sięgnięto do kolejnych nowych rozwiązań. Dzięki temu archeolodzy dowiadują się co jedzono 1000 lat temu, gdzie szukano gliny do wyrobu ceramiki, skąd brano rudę do wytopu żelaza a nawet są w stanie odtworzyć techniki kowalskie używane przy wyrobie broni.


TRANSFORMERSY w czasie wypraw krzyżowych? Czy możliwe jest zbudowanie machiny oblężniczej z rozmontowanych statków? Jak zdobyć mury Jerozolimy? Czyli o dziejach Genueńczyków najodważniejszych z ludów morza.

Jak wyglądały statki 900 lat temu? Ile trwała podróż z Europy do Ziemi Świętej? Co przewozili krzyżowcy pod pokładem. Czy konie rycerzy mają chorobę morską. Ile pieprzu można było dostać za zdobycie Cezarei (ważne ufortyfikowane miasto portowe dziś na terenie Izraela) ? Co najbardziej dziwiło krzyżowców gdy wylądowali na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego a co samych Saracenów w spotkaniu z krzyżowcami. Wykład dotyczy dziejów żeglarzy i wojowników genueńskich (dziś jednego miast włoskich, niegdyś potęgi morskiej i gospodarczej) odgrywających bardzo ważną rolę w wojnach krzyżowych i handlu śródziemnomorskim. Od stuleci słynęli oni z umiejętności prowadzenia interesów i ogromnego apetytu na powiększanie swoich wpływów. Na zajęciach dowiemy się czym jak i gdzie pływano, kto organizował wyprawy, jakie warunki towarzyszyły pasażerom w czasie rejsów i które z Blisko Wschodnich przysmaków cieszyły się największym popytem u Europejczyków